عملکرد گیربکس دوکلاچه
نحوه ساز و کار در سیستم انتقال قدرت یکی از پیچیده ترین مباحث فنی خودرو است که ریزه کاری ها و قطعات ریز و درشت زیادی را شامل می شود در این مقاله سعی بر آن داریم تا نگاهی ساده تر به تشریح نحوه عملکرد آن بیندازیم.
برای اینکه با نحوه عملکرد سیستم دوکلاچه بیشتر آشنا شویم بهتر است پیش از آن عملکرد گیربکس های دستی را مورد بررسی قرار دهیم.
همانطور که گفتیم سیستم انتقال قدرت به همراهی کلاچ وظیفه انتقال نیروی تولیدی موتور به چرخ ها رو به عهده دارد و در نهایت با تغییر گشتاور تولیدی موتور تنظیم سرعت دورانی چرخ ها را برعهده دارد.
مجموعه گیربکس از تعدادی محور به نام شفت و چندین چرخ دنده در اندازه و قطرهای مختلف تشکیل شده است. تفاوت در قطر و اندازه این چرخ دنده ها همان دنده سبک و سنگین در معنای عامیانه است.
دنده های سنگین قطر بیشتری دارند و گشتاور بیشتر و سرعت کمتری را در اختیار راننده قرار می دهند مانند دنده یک که هنگام شروع حرکت و بالا رفتن از یک تپه از آن استفاده می شود و گشتاور بالایی تولید می کند و در نقطه مقابل دنده سبک قطر کمتری دارد و سرعت بیشتر و گشتاور کمتری را تولید می کند مانند دنده ۵.
همچنین هنگامی که خودرو درجا کار می کند گیربکس از انتقال نیرو به چرخ ها جلوگیری می کند.
همگی این چرخ دنده ها روی محورهایی به نام شفت قرار گرفته اند.
شفت ها شامل سه نوع شفت ورودی ،شفت خروجی و ثابت می باشند که درمجموع به کمک چرخ دنده ها وظیفه تغییر و تنظیم گشتاور و قدرت را به عهده دارند.
نیرو پس از انتقال آن توسط فلایویل ( که به انتهای میل لنگ متصل است) به مجموعه کلاچ متصل است و سپس توسط شفت ورودی وارد گیربکس شده و نهایتا با درگیر شدن هر چرخ دنده بنا به موقعیت و نیاز راننده نیرو و گشتاور خروجی توسط شفت خروجی به سمت چرخ ها منتقل می شود.
در سیستم های اتوماتیک اما کلاچ به طور فیزیکی حذف شده و چرخ دنده ها تحت عنوان مجموعه چرخ دنده های سیاره ای بر روی شفت هایی که به طور موازی در امتداد هم قرار دارند یکی پس از دیگری بدون دخالت راننده درگیر می شوند.
گیربکس دوکلاچه به نوعی ترکیبی از این دو گیربکس است .در این مکانیزم همانطور که از اسمش مشخص است از دو کلاچ برای انتقال نیرو بین موتور و گیربکس استفاده می شود اما نه اینکه تصور کنید دو پدال کلاچ فیزیکی زیر پای راننده وجود داشته باشد.
بلکه منظور از دوکلاچه این است که به جای یک کلاچ دو مجموعه کلاچ داخل گیربکس تعویض دنده ها را به عهده دارند و دنده های زوج و فرد بطور جداگانه روی شفت های مجزا داخل پوسته گیربکس سوار هستند.
به نوعی می توان گفت گیربکس دوکلاچه ترکیبی از دو گیربکس دستی با یکدیگر است با امکان تعویض دنده ها بطور خودکار و هر کلاچ بطور جداگانه تعویض دنده های یک شفت را انجام می دهد به همین خاطر سرعت عمل در این گیربکس به علت ارتباط پیوسته گیربکس و موتور توسط دوکلاچ به مراتب بالا تر از نمونه های دستی و اتوماتیک معمولی است و به همین خاطر انتقال جریان نیرو و گشتاور به چرخ ها بدون وقفه صورت می گیرد و دور موتور کاهش نمی یابد.
